Dokumenty szkolne

I. WSTĘP

Zbigniew Gaś w swoich artykułach i pracach związanych z działaniami profilaktycznymi interpretuje profilaktykę „ …. jako proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczania i likwidowania czynników niekorzystnych dla zdrowia i życia człowieka .”  (Gaś, Zbigniew B., Szkolny Program Profilaktyki, Lublin, 2002 r. Gaś Z. B., Profilaktyka w zreformowanej szkole, w: „Remedium” Nr 6 (100), czerwiec 2001   wg Z.B. Gaś,2001).

Profilaktykę zatem w szkole należy realizować na różnych płaszczyznach we wzajemnej współpracy  środowisk, w których wychowuje się i żyje młody człowiek, bazując przede wszystkim na środowisku lokalnym. Szkoła jest bowiem miejscem, w którym wspierany jest wszechstronny rozwój osobowości adolescenta, a zwłaszcza jego proces socjalizacji w społeczności rówieśniczej. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, ale w największym nasileniu występuje, gdy uczeń rozpoczyna życie w społeczeństwie. Na tym etapie rozwoju młody człowiek uczy się i doskonali nabyte wcześniej podstawy interakcji społecznych, poznaje co to są społeczne normy postępowania, przyswaja wzorce prawidłowych zachowań,  modeluje swój system wartości oraz kształtuje swoją osobowość. Realizowane w szkole odziaływania wobec młodzieży w formie profilaktyki uprzedzającej, skupione będą wokół promowania zdrowego trybu życia oraz zapobiegania patologii społecznych. Profilaktyka uprzedzająca (pomoc w nabywaniu umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych) chroni młodzież przed zagrożeniami niedostosowania społecznego. W realizacji zadań profilaktyki uczestniczą wszyscy nauczyciele Zespołu Szkół nr2 w Siemianowicach Śl. wspierając rozwój uczniów w toku oddziaływań na każdej lekcji. Oddziaływania te to: promowanie własnych pozytywnych postaw społecznych, korygowanie nieprawidłowych zachowań uczniów, stwarzanie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa oraz rozwijanie
u uczniów poczucia wartości i brania odpowiedzialności za własne obyczaje. Oprócz takich oddziaływań, w profilaktyce pierwszorzędowej prowadzone będą zajęcia umożliwiające uczniom nabywanie nowych umiejętności służących budowaniu dojrzałej osobowości.

Działania profilaktyczne skierowane do uczniów Zespołu Szkół nr 2, wynikają z działań wychowawczych, zaplanowanych
w Programie Wychowawczym Zespołu Szkół nr 2 w Siemianowicach Śl. oraz treści Programu Nauczania. Program Profilaktyki opiera się na wynikach dokonanej diagnozy, uwzględniającej potrzeby rozwojowe, oczekiwania rodziców oraz potrzeb środowiska. Podejmowane działania profilaktyczne są realizowane na dwóch poziomach uniwersalnym – obejmującym całą społeczność uczniowską, dotyczącą znanych zachowań ryzykownych, przemocy i agresji, uzależnień  oraz selektywnym – skierowanym do grup zwiększonego ryzyka.

II. STRATEGIE REALIZOWANIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO.

Przy tworzeniu zarysu  Programu Profilaktycznego wykorzystano kilka strategii  skierowanych do uczniów, rodziców i nauczycieli:

• informacyjną – ukierunkowaną na dostarczenie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych w celu umożliwienia uczniom odpowiedniego wyboru;
• edukacyjną – której rolą jest m.in. wyposażenie uczniów w umiejętności nawiązywania prawidłowych relacji z ludźmi, konstruktywnego radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami życiowymi, rozwiązywania konfliktów, asertywnego reagowania na negatywne wpływy innych osób;
• działań alternatywnych – wykorzystujących potrzebę aktywności uczniów przy jednoczesnym rozwijaniu ich  zainteresowań;
• interwencyjną -  której rolą jest pomoc w rozwiązywaniu wielu problemów życiowych uczniów oraz udzielenie wsparcia w sytuacjach kryzysowych;
• zmian środowiskowych – skierowanych na identyfikację oraz zmienianie czynników środowiska, sprzyjających ryzykownym zachowaniom uczniów.

 

	UCZNIOWIE	NAUCZYCIELE	RODZICE
Strategie           Edukacyjne	prowadzenie zajęć adaptacyjno integracyjnych, trening asertywności , doskonalenie umiejętności komunikacyjnych, kształtowanie postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie.	bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego, monitorowanie potrzeb w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych i profilaktycznych, psychoedukacja, udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych, kształtowanie umiejętności pracy z uczniem i rodzicami  ucznia przejawiającego zachowania dysfunkcyjne.	monitorowanie potrzeb i oczekiwań wobec systemu wychowawczo-profilaktycznego szkoły, zapoznanie z dokumentacją wewnątrzszkolną:  statutem szkoły, programem wychowawczym i profilaktycznym, procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych, podstawowymi regulaminami, psychoedukacja, odpowiadająca na rzeczywiste potrzeby rodziców, umożliwienie aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły
Strategie           informacyjne	prowadzenie zajęć adaptacyjno integracyjnych, trening asertywności , doskonalenie umiejętności komunikacyjnych, kształtowanie postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie.	ugruntowanie wiedzy na temat okresu rozwojowego dzieci i młodzieży, poszerzenie wiedzy na temat zachowań ryzykownych umożliwiającej rozumienie zjawiska oraz przyczyn podejmowania zachowań dysfunkcyjnych przez młodzież, promowanie właściwych zachowań młodzieży na forum klasy, szkoły, lokalnego środowiska, identyfikacja  uczniów z grup ryzyka w klasie i szkole, analiza sytuacji wychowawczej	zdobycie wiedzy na temat zachowań ryzykownych umożliwiającej rozumienie zjawiska podejmowania przez młodzież zachowań dysfunkcyjnych, informowanie rodziców o społecznych i zdrowotnych skutkach zachowań dysfunkcyjnych, jakie miały miejsce w szkole. Warsztaty psychoedukacyjne dla rodziców nt. rozpoznawania symptomów występowania uzależnień u młodzieży oraz innych niepokojących zachowań, Dostarczanie informacji nt. możliwości uzyskiwania wsparcia i specjalistycznej pomocy w instytucjach oraz placówkach pomocowych ( tablica informacyjna, ulotki, informacje w formie elektronicznej
Strategie       alternatywne	atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, udział w konkursach przedmiotowych, sportowych i artystycznych oraz wszelkich działaniach alternatywnych organizacja imprez masowych, wycieczki, biwaki, szkolne festyny środowiskowe, organizacja i propagowanie olimpiad, konkursów, zawodów.  praca w organizacjach działających na terenie szkoły, w środowisku lokalnym – samorząd uczniowski, wolontariat, fundacje, które kreują świadomą pracę na rzecz innych, tym samym rozwijają zainteresowania i wzbogacają rozwój osobowości.	Konsultacje, posiedzenia Zespołu Wychowawczego, spotkania z kuratorami SR oraz przedstawicielami służb prewencyjnych, socjalnych i diagnostyczno – terapeutycznych,	organizowanie spotkań konsultacyjnych dla rodziców według bieżących potrzeb, organizacja posiedzeń zespołów interwencyjnych, organizacja szkoleń tematycznych oraz spotkań ze specjalistami,
Strategie            interwencyjne	rozmowy z nauczycielem, wychowawcą, rodzicem, pedagogiem, psychologiem szkolnym, działania mediacyjne, uruchomienie procedury Niebieskiej Karty kierowanie spraw do SR, KMP, Prokuratury, MOPS, PZP, PPP, analiza problemu w ramach posiedzeń zespołów interdyscyplinarnych.	udzielanie nauczycielom, wychowawcom wsparcia w sytuacji kryzysu podejmowanie działań interwencyjnych wynikających z bieżących potrzeb. działania mediacyjne organizacja i analiza problemów ucznia w trakcie posiedzeń zespołów interwencyjnych	organizacja posiedzeń zespołów interwencyjnych, wskazanie rodzicom osób i instytucji udzielających pomocy i wsparcia w sytuacji kryzysu  działania mediacyjne analiza problemów ucznia w trakcie posiedzeń zespołów interwencyjnych z udziałem rodzica, kuratorów itp.
Zmiany            środowiskowe	w miarę potrzeb i oczekiwań środowiska szkolnego.	w miarę potrzeb i oczekiwań środowiska szkolnego.	w miarę potrzeb i oczekiwań środowiska szkolnego.
Zmiany             przepisów	w miarę potrzeby modyfikowanie przepisów statutu szkoły	w miarę potrzeby modyfikowanie przepisów statutu szkoły	w miarę potrzeby modyfikowanie przepisów statutu szkoły

 

 

III. PODSTAWY PRAWNE:

 

1. Konwencja o prawach dziecka Art. 33. (aneks):

„Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie odpowiednie kroki, w tym ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie oświaty, w celu zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych i substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem w odpowiednich umowach międzynarodowych oraz w celu zapobiegania wykorzystywaniu dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi.”

2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948r.
3. Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. ( Dz.U 19967 nr 78, poz. 483 ze zm,). . Art. 72.

„Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.”

4. Kodeks postępowania karnego z dnia 6 kwietnia 1997 r. Art. 304.
5. Kodeks postępowania cywilnego, Art. 572 (Dział II, rozdział 2).

 

 Ustawy i rozporządzenia:

Ustawa o systemie oświaty Dz. U. 2015 poz. 1629 Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. 2016 poz. 35) Ustawa o wychowaniu w trzeźwości ( Dz. U z 2015 poz.1286)

• Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485; ze zmianami.: Dz. U. z 2006 r. Nr 7, poz. 47 i 48; Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469; Nr 120, poz. 826) oraz Dziennik Ustaw Warszawa dnia 2 lutego 2012 r. poz. 124)

• Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109; ze zmianami.).
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych  Dz.U. 2015 poz. 298)
• Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Dz.U. 2011 nr 6 poz. 19

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne (Dz.U. 2011 nr 50 poz. 259) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) najnowszy tekst ujednolicony z 01.01.2012r. ( Dz. U. z 2011r. Nr 149, poz. 887)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2011r. w sprawie procedury „ Niebieskiej Karty” ( Dz.U. nr 209 poz. 1245)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013 nr 0 poz.523)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych ( Dz. U. 2013 nr 0 poz. 199)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1113) weszło w życie 1.09.2015 r. z wyjątkiem § 7 ust. 2- 6, które wchodzi w życie 01.01.2016 r.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r., poz. 1249) rozporządzenie weszło w życie 1.09.2015 r.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. .U. z 2012 r., poz. 204,)
• Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) ze zm.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy

     programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. z 2012 r.

           z  dn.30.08.2012r., poz.977).

 

 Programy narodowe, krajowe i miejskie:

 

• Narodowy Program Zdrowia (2016 - 2020)
• Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 ( Dz. U. z 2011 nr 78 poz.428)
• Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (2006 - 2016)
• Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS ( Dz. U. Nr 44, poz. 227)
• Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży (2004 - 2014)
• Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego ( na lata 2011 -2015)
• Program ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu (2014 -2018)
• Rządowy Program „Bezpieczna i Przyjazna Szkoła” (2014-2020)
• Program zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli w Siemianowicach Śląskich na lata 2012-2020
•  

 

IV. PODSTAWA PROGRAMOWA W RELACJI Z PROGRAMEM    PROFILAKTYCZNYM

Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:

1. Szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;
2. Program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym;
3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego

środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.

Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.

 

V. CELE PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

 

Cel główny profilaktyki pierwszorzędowej:

 

Wspieranie ucznia w rozwoju psychofizycznym  poprzez modyfikowanie negatywnych postaw i promowanie zdrowego stylu życia.

 

 

Profilaktyka uprzedzająca ma na celu promowanie zdrowego trybu życia oraz niedopuszczenie do pojawienia się patologii społecznych poprzez szeroką edukację zdrowotną.

Oddziaływania profilaktyczne kierowane będą na promowanie własnych pozytywnych postaw społecznych, korygowanie nieprawidłowych zachowań uczniów, stwarzanie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa oraz rozwijanie u uczniów poczucia wartości i brania odpowiedzialności za własne obyczaje. Oprócz takich oddziaływań, w profilaktyce pierwszorzędowej prowadzone będą zajęcia umożliwiające uczniom nabywanie nowych umiejętności służących budowaniu dojrzałej osobowości.

 

Cele szczegółowe programu profilaktyki:

 

1. Inicjowanie i wzmacnianie czynników wspierających rozwój.
2. Wychowanie do wartości i podejmowania odpowiedzialnych decyzji życiowych,
3. Budowanie poczucia własnej wartości,
4. wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie oraz nabywanie kompetencji potrzebnych do tworzenia relacji intymnych z bliską osobą
5. kształtowanie umiejętności interpersonalnej komunikacji opartej na empatii wobec potrzeb interlokutora,
6. Ograniczanie i likwidacja czynników, które dezorganizują i zaburzają zdrowy styl życia.
7. Wspieranie w sytuacjach trudnych i kryzysowych,
8. wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem,
9. Kształtowanie postawy asertywnej wobec uzależnień.
10. Budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych - ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole.
11. Promowanie zdrowego stylu życia poprzez umiejętne korzystanie z alternatywnych form spędzania wolnego czasu.

 

 

 VI. ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI

 

1. Podejmowanie przedsięwzięć wspierających uczniów w rozwoju psychofizycznym.
2. Organizowanie działań psychoedukacyjnych.
3. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w realizowaniu działań profilaktycznych.
4. Podejmowanie współpracy z rodzicami.
5. Współpraca z kuratorami SR.
6. Wypracowanie wspólnych zasad i procedur obowiązujących w szkole.
7. Planowanie doskonalenia kadry pedagogicznej pod kątem realizacji  programu profilaktyki szkolnej.
8. Współpraca z Samorządem Szkolnym na rzecz wzmocnienia jego roli we współdecydowaniu o ważnych sprawach dotyczących uczniów.
9. Włączenie uczniów szkoły w akcje lokalne o charakterze profilaktycznym.
10. Podejmowanie działań zmierzających do przygotowania ucznia do podejmowania świadomych decyzji dotyczących jego przyszłości tj. wyboru dalszej ścieżki kształcenia.
11. Wspieranie rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.
12. Organizowanie działań w ramach interwencyjnych zespołów wychowawczych oraz udział w posiedzeniach zespołów interdyscyplinarnych.
13. Kierowanie rodziców do OIK, PPP, PZP oraz innych placówek specjalistycznych w zakresie uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.

 

 

VII.   DIAGNOZA SYTUACJI SZKOLNEJ:

            Zespół Szkół nr 2 obejmuje uczniów pochodzących z różnych środowisk i wchodzących w różne grupy ryzyka, mających różnego rodzaju problemy edukacyjne oraz wychowawcze. Celem diagnozy było zidentyfikowanie występujących problemów

w zakresie:

- Poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole.

- Oceniania osiągnięć edukacyjnych i zachowania uczniów.

-  Relacji uczeń – rodzic – nauczyciel.

- identyfikacji ryzykownych zachowań.

Wstępna diagnoza problemów wychowawczych została dokonana na podstawie:

• wniosków z posiedzeń Rady Pedagogicznej;
• konsultacji z wychowawcami klas, nauczycielami i rodzicami;
• konsultacji z pracownikami Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej, policji i kuratorami uczniów;
• analizy dokumentacji szkolnej;
• analizy uzyskanych wyników badań przeprowadzonych takimi narzędziami jak: ankiety, testy, obserwacja, wywiady; (kwestionariusze ankiet w dokumentacji wychowawców, psychologa i pedagoga szkolnego)
• wniosków wynikających z zebrań z rodzicami;
• analizy dokumentacji kontaktów kuratorami i z Sądem Rejonowym
• analizy kontaktów z pracownikami MOPS, OIK, PPP, OK (ośrodka kuratorskiego)
• statystyki dotyczącej ilości wysyłanych do rodziców wezwań, upomnień oraz zawiadomień;
• analizy dokumentacji dotyczącej zajść na terenie szkoły i podejmowanych działań interwencyjnych;
• analizy próśb o interwencję funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji;
• analizy opinii i orzeczeń Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej;
• konsultacji z higienistką szkolną dotyczące wyłonienia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
• wniosków z posiedzeń interwencyjnych zespołów wychowawczych.
• dokumentacji z uczestnictwa w realizowanych dotychczas programach profilaktycznych w szkole,
• dokumentacji dotyczącej działań interwencyjnych wychowawców, wpisy do dzienników szkolnych dotyczące kontaktów z rodzicami,
• analizy osiągnięć szkolnych – na podstawie klasyfikacji śródrocznej i końcoworocznej
• analizy wyników próbnych i końcowych egzaminów gimnazjalnych i maturalnych,
• analizy frekwencji

• ilości ocen niedostatecznych z poszczególnych przedmiotów.

 

VIII.  WERBALIZACJA  PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH W SZKOLE.

 

Uzyskane wyniki pozwoliły wysunąć następujące wnioski.

 

Podstawowym celem badań było zebranie wiarygodnych informacji dotyczących występowania i rozmiarów zachowań ryzykownych naszych uczniów takich, jak: używanie substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki, papierosy i in.), agresja i przemoc wśród młodzieży, trudności szkolne, brak troski o własne zdrowie.

 

Dzięki badaniom przeprowadzonym wśród uczniów, rodziców i nauczycieli uzyskaliśmy informacje dotyczące:

 

• występowania zjawiska przemocy i agresji uczniów w kontaktach interpersonalnych,
• kontaktu uczniów z używkami.
• sposobów zapobiegania zachowaniom  niepożądanym, tj. agresji, przemocy, eksperymentowaniu ze środkami odurzającymi uzależnieniom i właściwego reagowania w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły lub
  w środowisku pozaszkolnym.
• promowania zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu.
• poprawy komunikacji w relacjach nauczyciel – uczeń, uczeń – rodzic, uczeń – uczeń.
• umiejętności rozpoznawania i korygowania przez uczniów zachowań uznawanych za naganne w relacjach rówieśniczych.
• realizacji obowiązku szkolnego (wagary, opuszczanie pojedynczych lekcji, ucieczki z lekcji, spóźnienia na lekcje)
• poziomu bezpieczeństwa w szkole.
• poziomu motywacji do nauki.

 

 

Analiza wyników badań.

 

DIAGNOZA PROBLEMÓW – POTRZEBY UCZNIÓW.

 

PROBLEMY MŁODZIEŻY	POTRZEBY WYNIKAJĄCE Z PROBLEMÓW
1. Problemy okresu dojrzewania: biologiczne, np. zmiany w wyglądzie, społeczne, np. trudności w nawiązywaniu kontaktów, psychiczne, np. „huśtawka” uczuć, prawne, np. brak odpowiedzialności za swoje postępowanie.	potrzeba samoakceptacji, potrzeba pozytywnego obrazu własnej osoby, potrzeba rzetelnej informacji na temat dojrzewania, potrzeba informacji na temat odpowiedzialności karnej dotyczącej nieletnich i młodocianych.
2. Problemy zdrowotne: niewłaściwe odżywianie, choroby, np.: bulimia, anoreksja, alergie, otyłość i inne, wczesna inicjacja seksualna, nerwice, choroby psychiczne, nikotynizm, alkoholizm, narkomania, lekomania.	potrzeba dobrych wzorców w rodzinie, szkole i mediach, potrzeba uświadamiania konieczności leczenia, potrzeba asertywności i rzetelnej wiedzy na temat skutków przedwczesnej inicjacji seksualnej, potrzeba miłości i akceptacji, potrzeba rzetelnej wiedzy o zagrożeniach i eliminowanie mitów związanych z uzależnieniem, potrzeba szczęścia i zadowolenia, potrzeba zabawy i odpoczynku, potrzeba zachowań asertywnych.
3. Problemy związane z kryzysem autorytetu dorosłych: nieporozumienia w domu, kłopoty w szkole, kwestionowanie wartości dorosłych, kwestionowanie autorytetów.	potrzeba autonomii i samodzielności, potrzeba sukcesu w nauce, potrzeba czytelnych i klarownych wymagań i oczekiwań rodziców i nauczycieli, potrzeba konstruktywnych wzorców w rodzinie, szkole i mediach.
4. Problemy związane z wysokim poziomem neurotyzmu: skłonność do przeżywania stanów lękowych, niska odporność na stresy, problemy adaptacyjne w nowym środowisku.	potrzeba satysfakcji, miłości oraz radości w życiu, potrzeba radzenia sobie w trudnych sytuacjach, potrzeba akceptacji.
5. Problemy natury psychicznej: brak umiejętności nawiązywania kontaktów, mankamenty komunikowania się, trudności w kontaktach z rówieśnikami, różne formy agresji.	potrzeba kontaktu z rówieśnikami, potrzeba akceptacji w grupie rówieśniczej, potrzeba poczucia bezpieczeństwa i własnej wartości, potrzeba umiejętności wyrażania swoich uczuć.
6. Problemy tkwiące w środowisku: adaptacyjno – integracyjne w nowym środowisku szkolnym, problemy w nauce, niedostatek ekonomiczny, patologia rodziny, uzależnienia.	potrzeba bezpieczeństwa i akceptacji,   potrzeba sukcesów w nauce, potrzeba bezpieczeństwa, potrzeba satysfakcji i zadowolenia z życia.

 

Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego i przeprowadzonej diagnozy dokonano identyfikacji niepokojących objawów
w trzech obszarach:

 

1. Naruszania dyscypliny szkolnej.
2. Niepożądanych zachowań w środowisku uczniowskim – używanie alkoholu i innych substancji odurzających, uzależnienia od środków uzależniających oraz Internetu, przemoc rówieśnicza, niska motywacja do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, używanie wulgaryzmów.
3. Funkcjonowania  w środowisku rodzinnym.

 

Identyfikacja niepokojących objawów	Werbalizacja problemów szkolnych
Wskaźniki naruszania dyscypliny szkolnej:   Wagary   Niska frekwencja uczniów.   Spóźnienia.   Opuszczanie pojedynczych lekcji.   Naruszanie  norm postępowania w stosunku             do rówieśników i pracowników szkoły.   Niskie potrzeby edukacyjne	Łamanie dyscypliny szkolnej. Ucieczka przed odpowiedzialnością. Lęk przed szkołą, oceną, nauczycielem. Brak zainteresowania ze strony rodziców. Zaznaczenie swojej odrębności. Niska samoocena uczniów. Zachowania demonstracyjne (kto jest ważny). Brak motywacji do nauki. przedkładanie przyjemności nad obowiązki Rozładowanie złości. Manifestacja opozycji wobec autorytetów, norm i wartości ogólnie akceptowanych.
2.Wskaźniki zachowań ryzykownych w środowisku szkolnym:   zażywanie substancji odurzających: dopalacze, narkotyki, alkohol   palenie papierosów przez uczniów   różne formy agresji i przemocy w szkole   niska kultura słowa, wulgaryzmy, agresja słowna	wchodzenie w zachowania ryzykowne demonstracja zachowań pozwalających na pozorne osiągnięcie wyższej pozycji społecznej lub wyższego            poziomu rozwoju niemożność spełnienia oczekiwań osób znaczących Niska samoocena uczniów presja rówieśnicza Ucieczka przed odpowiedzialnością. Zaznaczenie swojej odrębności Brak zainteresowania ze strony rodziców działania zmierzające do zademonstrowania sobie i innym osobom znaczącym ważnych atrybutów własnej tożsamości  identyfikacja z dysfunkcyjną grupą młodzieżową (preferowanie określonych  negatywnych zachowań             oraz negatywnego systemu wartości) redukcja lęków, frustracji, obaw związanych z niepowodzeniami w realizowaniu zadań szkolnych i niemożność spełnienia oczekiwań rodziców niemożność spełnienia oczekiwań osób znaczących Łamanie dyscypliny szkolnej. Niska samoocena uczniów. zachowania demonstracyjne (kto jest ważny). Brak motywacji do nauki. Rozładowanie złości.
3 . Wskaźniki funkcjonowania ucznia        w środowisku rodzinnym nieprawidłowa organizacja czasu wolnego na naukę i wypoczynek, niska motywacja do nauki, kontakt z używkami	Problem bezrobocia rodziców trudności finansowe rodziców niemożność spełnienia oczekiwań rodziców brak kontroli i motywacji ze strony rodziców niskie kompetencje rodzicielskie

 

Opracowania  Szkolnego Programu Profilaktyki zaczęto od  określenia czynników ryzyka i czynników chroniących oraz sformułowania działań osłabiających i wzmacniających  te czynniki na podstawie Teorii czynników ryzyka i czynników chroniących / Garmezy, Hawkins, Baxley /.

 

Czynniki ryzyka

Czynniki chroniące wspólne dla zachowań problemowych.

Związane z jednostką

poszukiwanie wrażeń nieadekwatna ekspresja gniewu zaburzenia zachowania przemoc wobec otoczenia preferowanie niezależności niepowodzenia szkolne niska zaradność życiowa relacje ze środowiskiem dysfunkcyjnym rówieśniczym niska samoocena deprecjonowanie siebie presja rówieśnicza

zaangażowanie religijne czytelne wartości, normy, zasady poczucie sensu życia przekonanie o szkodliwości środków psychoaktywnych docenianie osiągnięć szkolnych kompetencje społeczne zaangażowanie społeczne umiejętności życiowe aspiracje życiowe i cele życiowe poczucie własnej tożsamości samodyscyplina i samoregulacja sukcesy szkolne zainteresowanie nauką atmosfera szkolna motywująca do nauki aktywność poznawcza ucznia

Związane z grupą rówieśniczą

zachowania problemowe rówieśników postawy akceptujące wśród rówieśników negatywna presja rówieśnicza brak umiejętności społecznych modelowanie postaw negatywnych, nieakceptowanych

konstruktywne i bogate doświadczenia społeczne i poznawcze pozytywna aktywność społeczna przynależność do grupy o pozytywnym charakterze zaangażowanie w grupowe zajęcia pozalekcyjne pozytywna kontrola rówieśnicza zasady, wartości i normy ważne w szkolnej społeczności

 

Związane z rodziną

kryzys wartości rodziny bezrobocie dysfunkcja rodziny brak relacji dziecko – rodzina – szkoła brak pozytywnych wzorców zachowań wśród dorosłych

świadomość społeczna rola relacji dziecko – rodzic

 

 

IX. METODY I SPOSOBY DZIAŁANIA

Pogram profilaktyki Zespołu Szkół nr 2 będzie realizowany w oparciu o:

1. Godziny z wychowawcą ( podczas, których będą odbywać się spotkania ze specjalistami, pogadanki itp.).
2. Godziny z pedagogiem i psychologiem szkoły oraz zewnętrznymi specjalistami.
3. Konferencje Rady Pedagogicznej oraz posiedzenia Interwencyjnych oraz Interdyscyplinarnych Zespołów Wychowawczych ( WDN, prelekcje itp.)
4. Prelekcje dla rodziców.
5. Indywidualne spotkania i rozmowy z uczniami, nauczycielami, rodzicami.
6. Konsultacje z kuratorami sądu oraz Ośrodkiem Kuratorskim.
7. Współpraca z kuratorami sądu , specjalistami placówek zajmujących się działaniami z zakresu profilaktyki. ( Poradnictwo, prelekcje, diagnoza itp.)
8. Projekcje filmów o tematyce profilaktycznej.
9. Realizacja programów profilaktycznych : „ Falochron” dla dzieci i młodzieży Śląska, ABC – encyklopedia prawa realizowany przez KMP w Siemianowicach Śl. w ramach akcji „PaT”, „ HIV i AIDS – jak go uniknąć?”, „ Destrukcyjny wpływ sekt na osobowość człowieka”, „ Przemoc i agresja – jak sobie z nią radzić?”, „ Znajdź właściwe rozwiązanie?” , „ Chyba żartujesz, o jeden krok dalej” itp.
10. Zajęcia pozalekcyjne  i pozaszkolne.
11. Wycieczki klasowe, tematyczne, warsztaty ekologiczne i rajdy szkolne.
12. Imprezy szkolne o charakterze profilaktycznym, wychowawczym, kulturalnym.

 

X .    REALIZATORZY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

            Za realizację programu Profilaktycznego odpowiedzialni są wszyscy pracownicy szkoły, zgodnie ze swoimi specjalizacjami i kompetencjami. Dyrektor kieruje działaniami całej kadry pedagogicznej  na etapie diagnozy, planowania oraz realizacji zadań.

Na podstawowym etapie, za realizację poszczególnych działań profilaktycznych na poziomie klasy odpowiedzialni są wychowawcy. Rolą nauczycieli, pedagoga i psychologa szkolnego jest wspieranie wychowawców. W proces działań profilaktycznych powinni być włączeni i zaangażowani rodzice uczniów.

XI. Ewaluacja

Ewaluacja programu ma na celu :

• uzyskanie informacji o zakresie realizacji jego poszczególnych zadań,
•  poznanie czynników zakłócających realizację,
• poznanie opinii na temat realizowanych zadań,
• określenie zakresu wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników po zakończeniu realizacji programu, kryteria ewaluacji:

a ) zgodności :

• efektów z założonymi celami,

• zaplanowanych zadań do realizacji z określonymi wcześniej potrzebami środowiska, do którego skierowany był program,
• wiedzy i umiejętności uzyskanych przez uczniów z zaplanowanymi do osiągnięcia w programie,

b ) efektywności:

• ograniczenie liczby zachowań ryzykownych wśród młodzieży,
• wzrost kompetencji wychowawczych nauczycieli oraz rodziców,
• atmosfera szkoły sprzyjająca nawiązywaniu prawidłowych relacji nauczycieli z uczniami i rodzicami.

Metody:

• obserwacja,
• analiza dokumentów szkoły ( dzienników, ankiet, testów, notatek, itp.)
• wywiady,
• ankiety,
• wypracowania uczniów ……

 

podsumowanie działań:

• okresowe sprawozdania na konferencje podsumowującą rady pedagogicznej na zakończenie 1 i 2 semestru roku szkolnego.

 

XII.   PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ.

 

 Uczniowie:

• Potrafią konstruktywnie rozwiązywać trudne sytuacje życiowe.
• Znają miejsca, w których mogą uzyskać wszechstronną pomoc w sytuacjach kryzysowych.
• Mniej wagarują.
• Korzystają z różnego rodzaju form pomocy na terenie szkoły lub placówek pomocowych.
• Uczestniczą w organizowanych kołach zainteresowań, projektach, przedsięwzięciach szkoły.
• Aktywnie włączają się w organizowane na terenie szkoły i w środowisku akcje promujące zdrowy styl życia.
• Aktywnie włączają się w planowanie i organizowane prace Samorządu Uczniowskiego
• wykorzystują, materiały i publikacje dotyczące profilaktyki, w pracy, samokształceniu nauczycieli oraz uczniów i scenariuszy zajęć profilaktycznych
• Uczniowie i ich rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych (MOPS, PPP, Komenda Policji, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Uzależnień).
• Uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej i narkotykowej; zanika moda na palenie, picie, narkotyki)
• W szkole prowadzone są wartościowe programy profilaktyczne dla uczniów. W szkole realizowane są imprezy o charakterze profilaktyczny i prozdrowotnym.
• Stopniowo poprawia się aktywność i samorządność uczniów
• Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe co wzmacnia Ich zdrowie, poczucie własnej wartości,
  a jednocześnie pozwala osiągać sukcesy na zawodach sportowych
• Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe co wzmacnia Ich zdrowie, poczucie własnej wartości,
  a jednocześnie pozwala osiągać sukcesy na zawodach sportowych
• Uczniowie są wyposażani w wiedzę o szkodliwości środków uzależniających.

 

Nauczyciele:

• posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania (oraz współdziałania z innymi instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosują różnorodne formy pomocy oraz Procedury postępowania w przypadkach trudnych. Następuje poprawa w zakresie relacji uczeń - nauczyciel - rodzic.

 

Do Programu Profilaktycznego w  każdym  roku szkolnym jest dołączany Plan Działań Profilaktycznych.